Zapraszamy na wystawę pt. “Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)”, która prezentuje najważniejsze etapy biografii pisarza i główne wątki jego twórczości.

Oglądając wystawę poznamy fakty z życia Stanisława Vincenza, zobaczymy zdjęcia, fragmenty jego tekstów, wspomnienia. To wszystko ukazane będzie na tle fotografii dawnej Huculszczyzny autorstwa włoskiego etnologa Lidia Ciprianiego z 1933 roku. Autorem scenariusza jest Jan A. Choroszy z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, autor monografii Huculszczyzna w literaturze polskiej i studiów poświęconych Vincenzowi, pomysłodawca wortalu www.vincenz.pl.

Wystawę pokazano po raz pierwszy w połowie października 2014 roku w Auli Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu w ramach Festiwalu im. Brunona Schulza, a następnie w Wieży Matematycznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Od tego czasu jest prezentowana w bibliotekach uniwersyteckich i publicznych, ośrodkach kultury, galeriach, muzeach, wyższych uczelniach itp. w całym kraju: w Opolu, Katowicach, Warszawie, Kuźnicach, Rzeszowie, Krakowie, Gliwicach, Częstochowie, Piotrkowie Trybunalskim, Łodzi, Ciechocinku, Toruniu, Legnicy, Bydgoszczy, Jeleniej Górze, Olsztynie, Wałbrzychu, Elblągu, Świdnicy, Gdańsku, Tczewie, Dzierżoniowie, Nowej Rudzie, Słupsku, Wejherowie, Szczawnie Zdroju. W sierpniu i na początku września wystawę będą mogli obejrzeć połczynianie, dalej – trafi do Międzyzdrojów, Świnoujścia, Stargardu i Trzebiatowa.

Podczas tworzenia wystawy wykorzystano dokumenty i materiały ikonograficzne z archiwów rodzinnych Vincenzów i Marbachów, spuścizny Lidia Ciprianiego oraz zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Polskiego w Rapperswilu, Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura w Le Mesnil-le-Roi i Biblioteki Polskiej w Londynie.

Wystawa będzie czynna w godzinach otwarcia biblioteki. Wstęp wolny. Zapraszamy od 2 sierpnia do 19 września!
Połczyn-Zdrój, Centrum Kultury Zamek (Biblioteka Publiczna im. Juliana Tuwima), ul. Zamkowa 7.

______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________

Stanisław Vincenz to polski etnograf, eseista, badacz kultury, filozof, powieściopisarz i tłumacz. Urodził się w Słobodzie Rungurskiej na Pokuciu. Był znawcą kultury Huculszczyzny i Pokucia oraz myśli i sztuki starożytnej Grecji. Napisał wiele dzieł, z których najważniejszym jest epicki cykl “Na wysokiej połoninie”. Jest reprezentantem całej generacji polskich autorów emigracyjnych objętych w PRL-u zapisem cenzorskim, wyeliminowanych z żywego obiegu kultury krajowej, zmarginalizowanych w dydaktyce uniwersyteckiej i szkolnej.

Pisarz wychował się w rodzinie jednego z pionierów przemysłu naftowego w ówczesnej Galicji. Po śmierci ojca odziedziczył niewielki majątek ziemski wraz z polem wiertniczym. Skąd obco brzmiące nazwisko? Otóż pradziad pisarza pochodził z Prowansji, wyemigrował z ojczyzny po rewolucji francuskiej i poślubił Polkę.

Stanisław większość dzieciństwa spędził w majątku rodziny swojej matki, w Krzyworówni na Pokuciu (wschodnia Galicja). Od dzieciństwa uczył się od Hucułów języka rusińskiego w miejscowej gwarze, poznawał ich obyczaje i kulturę. Był wychowywany przez huculską nianię, Pałahnę Slipenczuk-Rybenczuk. Uczył się w gimnazjum w Kołomyi a następnie w Stryju. Tam poznał Kazimierza Wierzyńskiego oraz Wilama Horzycę – późniejszych współzałożycieli grupy poetyckiej Skamander.

Studiował prawo, biologię, sanskryt, psychologię i filozofię, wiedzę zdobywał na Uniwersytecie Lwowskim a następnie w Wiedniu, gdzie uzyskał tytuł doktora filozofii.

Brał udział w I wojnie światowej i wojnie polsko-bolszewickiej. W okresie międzywojennym Stanisław był aktywnym twórcą kultury i działaczem publicznym. Działalność literacką rozpoczął jako tłumacz Walta Whitmana (“Trzy poematy”, 1921). W 1922 r. został redaktorem czasopisma “Nowe Czasy” a od 1924 współpracował ze związanym z piłsudczykami miesięcznikiem “Droga”, w latach 1927–1928 był redaktorem naczelnym tego pisma. Założył ze Stanisławem Baczyńskim tygodnik “XX Wiek” o profilu literacko-artystycznym i społecznym. Około 1930 r. zaczął pisać epos powieściowy “Na wysokiej połoninie”, którego pierwsza część, “Prawda Starowieku”, ukazała się w 1936 r. (kolejne wydano dopiero w latach 70.).

W 1939 roku kilka miesięcy spędził w więzieniu NKWD, wiosną 1940 przedostał się nielegalnie na Węgry. Tam nawiązał kontakty z miejscowymi pisarzami, przekładał poezję. Pomagał ukrywającym się Żydom, za co Instytut Yad Vashem przyznał mu (pośmiertnie) medal “Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Po wojnie na krótko przeniósł się do Niemiec, gdzie publikował w kwartalniku literackim “Salamandra”. Następnie zamieszkał we Francji. Był związany z paryską „Kulturą”, zapraszano go do wygłaszania wykładów i prowadzenia audycji radiowych. W połowie lat 60. ze względu na pogarszający się stan zdrowia przeniósł się do Lozanny, gdzie w 1971 r. zmarł. Początkowo spoczął na cmentarzu w Pully, ale w 1991 r. po śmierci jego żony, Ireny, prochy obojga przewieziono do Polski i złożono na cmentarzu św. Salwatora w Krakowie.